Er zit veel bedrijvigheid in Brabant. Bedrijven die in sommige gevallen ook wereldwijd een heel sterke concurrentiepositie hebben veroverd. “Maar we staan wel voor een behoorlijke opgave als het gaat om kritische grondstoffen (waarvan de beschikbaarheid onzeker is, red.). Zeker bij bedrijven is daar een grote vraag naar”, weet Willemijn Trouwborst, projectleider circulaire economie bij de provincie. 

Om de concurrentiepositie van Brabant te behouden, moet er volgens haar een circulaire transitie komen. Met een slim (her)gebruik van grondstoffen, energie en producten, en liever zonder afval. “Kijk je daarbij naar alles wat er nu in de wereld gebeurt én naar onze afhankelijkheid van het buitenland, dan is de conclusie: daarvan wil je je losmaken.” 

Inkijkje achter normaal gesloten deuren

Nou gebeurt er op het gebied van circulariteit al het nodige in Brabant, maar vaak achter gesloten deuren. Dat maakt het lastig om bedrijven te vinden die er al mee bezig zijn. De Week van de Circulaire Economie geeft ‘een heel mooi inkijkje’, aldus Trouwborst, zowel om inspiratie op te doen als om die ketensamenwerking op te zoeken. 

“Dat maakt ‘de Week’ fantastisch. Vanuit elke sector worden evenementen georganiseerd – zowel door de overheid als bedrijven – waarbij je echt een kijkje kunt nemen in de keuken.” De provincie Noord-Brabant heeft zich er als partner aan verbonden en faciliteert activiteiten.  

Brabantse Circulaire Innovatie Top 20

Zo werden op 19 maart in Tilburg de prijzen uitgereikt voor de Brabantse Circulaire Innovatie Top 20 2025. Deze verkiezing zet circulaire en innovatieve ondernemers in de spotlights en ondersteunt ze in de ontwikkeling van initiatieven. In de categorie Circulaire Start-Up werd Pixelfarming Robotics uit Almkerk de winnaar. 

“Wij maken robots waarmee we in de landbouw onkruid verwijderen”, licht algemeen directeur Arend Koekkoek toe. “De AI (kunstmatige intelligentie) in de machine kun je leren onkruid te herkennen. Vervolgens haalt een laserstraal dat plantje weg.” 

‘Natuur geeft een bonus’

Wat deze vinding circulair maakt? Pixelfarming Robotics gebruikt geen enkele input, zoals gewasbeschermingsmiddelen, om het onkruid weg te halen. Er blijven dus ook geen reststoffen achter, vertelt Koekkoek. Uiteindelijk resulteert dat in een gezonde bodem die gezond voedsel produceert. En die na het oogsten ook heel makkelijk zijn ding kan blijven doen. 

“Het mooie van samenwerken met de natuur is dat je een bonus krijgt. De traditionele werkwijze is om onkruid in de bodem met chemie te bestrijden, maar daarmee beschadig je ook het gewas en het bodemleven. Met dit systeem verwijderen we alleen wat boven de grond zit. De bodem zelf blijft onberoerd. Het resultaat is dat je tussen de 20 en 50% meer opbrengst per hectare eraf kunt halen.” 

Ook is de vermindering van CO2-uitstoot en energiegebruik aanzienlijk. Voor de productie van bestrijdingsmiddelen zijn volgens Koekkoek allerlei olieproducten en chemische stoffen nodig. Het maken van kunstmest kost erg veel energie. Vervolgens moet je het eindproduct ook transporteren. Dat kan bij de vinding van Pixelfarming Robotics allemaal achterwege blijven.  

“De machine die we hebben ontwikkeld, draait bovendien op zonne-energie. In de praktijk was-ie nog iets te langzaam. Daarom hebben we een biodiesel-generator erop aangebracht. Wie dus ook zonnebloemen op zijn bedrijf teelt, kan daarvan biodiesel maken en autarkisch (zelfvoorzienend, red.) draaien met deze machine. Dan is het systeem volledig gesloten.” 

Erkenning vanuit de sector

 Bij Pixelfarming Robotics is energie zelfs een cruciaal onderdeel van de circulaire aanpak. “We willen het energieverbruik van onze Robot One volgend jaar met twee derde verlagen”, blikt de algemeen directeur vooruit. “Ook het verbruik van biodiesel halveren we. Hoe precies? Dat blijft nog geheim.” 

De winst in de Brabantse Circulaire Innovatie Top 20 noemt Koekkoek een heel fijne verrassing. Het voelt voor hem niet alleen als erkenning van het werk dat zijn 25 mensen tellende team de afgelopen zes jaar heeft verricht, maar ook als een erkenning vanuit de sector.  

Van de Robot One zijn er in totaal 15 gebouwd en vorig jaar 7 verkocht. Er is inmiddels wereldwijd belangstelling voor dit Brabantse product, van Canada tot aan Australië. “Dit jaar bouwen we de volgende 15. De provincie steunt ons hierbij als een van de partners.” Zijn ultieme doel? Een transitie teweegbrengen in de landbouw die ook het landbouwsysteem economisch een boost geeft.  

Opdrachtgever én financier

Op het gebied van circulariteit schaakt de provincie ondertussen op meerdere borden. Volgens projectleider Willemijn Trouwborst zijn er twee innovatiecoalities in de maak: een voor de maakindustrie en een rondom vezelteelt. “Daar wil de provincie ook opdrachtgever van zijn en wij zijn ook financier van meerdere projecten.” 

Binnen de circulaire economie werkt de provincie aan vijf belangrijke thema’s: kunststoffen, biobased & voedsel, bouw & infra, maakindustrie en consumentengoederen. Daarbij zoekt Brabant nadrukkelijk de samenwerking met bedrijven, onderwijsinstellingen én inwoners. 

‘Brabant coaches en doorbraaksubsidie’

Trouwborst: “Dit jaar starten bovendien twee projecten. De eerste zijn de Brabant coaches. Zij gaan bij bedrijven langs om te horen hoever deze zijn met circulair werken, tegen welke uitdagingen ze aanlopen en welke ondersteuning ze nog zoeken.” 

Eveneens in 2025 kunnen MKB-bedrijven zich inschrijven voor een ‘doorbraaksubsidie’ voor vernieuwende circulaire projecten, aldus Trouwborst. Zij kunnen maximaal 40% van de subsidiabele kosten indienen, tot een maximum van 100.000 euro. 

“Brabant kan een koploper zijn als het gaat om circulariteit. Er zitten veel bedrijven, ook in de high-tech en maakindustrie. De provincie vindt dit een belangrijk thema. Brabant heeft de kennis én de middelen. Maar samenwerking tussen partijen is heel erg belangrijk om productieketens te kunnen sluiten.” De tiende editie van de Week van de Circulaire Economie heeft daar weer aan bijgedragen. 

Meer informatie over circulariteit in Brabant is te vinden op www.toekomstbehendigbrabant.nl, of bezoek het ondernemersplatform Brabant Onderneemt Circulair. 

Dit artikel is geschreven door tekstschrijver: Tim Durlinger