Het begon allemaal in oktober van 2020

De daadwerkelijke ontwikkeling is gestart in oktober 2020 in samenwerking met de adviseurs van het sinds 2019 lopende programma ‘Warm Brabant’ van de provincie. In de loop van 2021 is het ETW uitgebouwd tot een samenwerking tussen de volgende partijen: BMF, BOM, Brabantse Delta, ECW, Energie Samen, Enexis, Gebruikersplatform Bodemenergie, Provincie Noord-Brabant, Warming-UP (Deltares en TNO).

Aan het einde van kalenderjaar 2022 eindigt de huidige structuur waarbinnen het ETW opereert. Over het vervolg wordt in elk geval door de provincie concreet nagedacht. In de zomer van 2022 is in dat kader door de coördinator ook met alle partners gesproken die unaniem het belang van het netwerk hebben onderstreept en de vraag hoe zich in de toekomst tot het netwerk te (willen) verhouden meegenomen hebben. Tegelijkertijd zijn er ook andere ontwikkelelingen met invloed op de warmtetransite: de sterk gestegen energieprijzen, de ingezette versnelling door het Rijk met hardere kaders en de toegenomen maatschappelijke urgentie en uitvoeringskracht versterken de noodzaak om naar uitvoering door te pakken en deze uitvoering te steunen met kennis, beschikbaarheid en duidelijkheid (governance).

Dit brondocument is gericht op de toekomst

Dit brondocument is opgesteld om met elkaar het gesprek aan te kunnen gaan om de gerealiseerde samenwerking in te borgen en van een basis te voorzien voor de toekomst. Dit brondocument is opgebouwd volgens de structuur van een deelgenootschap zoals beschreven door Damaris Matthijsen en in beweging gebracht binnen de energiesector door het programma Maatschapplijk Verantwoord Innoveren Energie van de topsector Energie.

Ik ben... 

Er zit een gat tussen de uitvoerende kracht van de warmtetransitie (bij burgers, energiecoöperaties, uitvoerende organisaties) en de kracht die deze transitie moet regisseren, mogelijk moet/kan maken en/of zich moet aanpassen. Soms ervaren we deze polen in een organsiatie of mens.

Gemeenten hebben de regie in de warmtetransitie en samen met maatschappelijke partners komen zij samen om de Noord-Brabantse Warmtetransitie te versnellen. Het ETW is een deelgenootschap van deze maatschappelijke partners om de gemeenten te ondersteunen in haar taak en samen met haar het gesignaleerde gat te dichten. Het ETW is daarmee een platform voor kennisuitwisseling en samenwerking omdat alleen in samenwerking knelpunten kunnen worden opgelost. Samen met gemeenten signaleert en pakt het ETW korte- en lange termijn obstakels in de warmtetransitie op.

We bieden kennis en ondersteuning via een verbindende netwerkstructuur

De warmtetransitie zal naar verwachting nog ruim 20 jaar in beslag nemen en de urgentie is voelbaar aan het toenemen, zowel in de niet-menselijke natuur als in de maatschappij. In de komende jaren wordt de stap van planvorming en voorbereiding naar steeds meer uitvoering gezet. Het uitwisselen van data, informatie en ervaringen en afgestemd houden van de versnipperde, maar maatschappelijke belangen, wordt van steeds groter belang om tempo te maken en de warmtetransitie zo efficient mogelijk te realiseren. Op het platform dat het ETW is, wordt kennis vrij en zonder terughoudendheid gedeeld, werken we samen aan kennisontwikkeling en willen we ons zodanig gezamenlijk opstellen dat knelpunten voor de uitvoerende partijen worden weggenomen.

Kennis als gemeengoed

We bouwen aan een samenwerking waar kennis als gemeengoed van, voor en door partijen wordt uitgewisseld. In deze samenwerking dragen we SAMEN zorg voor elkaar en zijn we als partijen GELIJK en als partij VRIJ. Ieder zit aan tafel vanuit zijn eigen achtergrond en met zijn eigen agenda. Juist door open en transparant te zijn over die agenda kun je begrip voor elkaar opbrengen en samen goede oplossingen zoeken. Daarom is het ook heel belangrijk om samen te werken aan gedeelde vraagstukken. En cruciaal om niet te proberen tot een gemeenschappelijke visie te komen.

Het ETW is een samenwerking tussen organisaties

De vertegenwoordiging van deze organisaties verloopt vanzelfsprekend via mensen. Deze mensen zijn de schakel naar andere ‘kennisdragers’ (waaronder mensen; en gericht op inhoud alsmede proces) binnen de eigen organisatie.

Vanuit de organisatie willen we het ETW zo organiseren dat de gemeenschappelijke intentie zo goed mogelijk tot haar recht komt. Dat betekent dat we er samen zorg voor dragen dat alle kennis die we individueel beheren zo effectief en efficiënt mogelijk beschikbaar komt voor gemeenten en dat we knelpunten voor de uitvoering onderling oplossen. Daarvoor komen we frequent bij elkaar (nu 1x per maand) om kennis uit te wisselen, vraagstukken toe te wijzen en af te stemmen. Door middel van dit contact werken we aan ons onderlinge vertrouwen en hechting en zijn we in staat aan een gezamenlijke leeragenda te werken.
Om voldoende voeling te houden met de gemeenten – waar de warmtetransitie daadwerkelijk moet worden uitgevoerd – moeten we dat contact actief onderhouden (nu door regionale adviseurs beschikbaar te stellen voor individueel contact met alle gemeenten binnen de provincie en door elk kwartaal af te stemmen met de Werkgroepen Warmte van de RES-structuur binnen de de provincie).

We zijn ervan bewust dat de onderlinge relaties cruciaal zijn voor succes

Voor het welslagen van de warmtetransitie in het algemeen en het functioneren van het ETW in het bijzonder. Alles mag er zijn, mag gezegd worden, doet ertoe. Maar we schuwen ook niet de schuring. We gaan niet met een boog om de hete brij heen, maar gaan aan wat er aan te gaan is met elkaar. Verschillen van inzicht en/of aanpak worden openlijk besproken en we laten elkaar vrij in het handelen.

We streven ernaar zo min mogelijk te wisselen van contactpersoon vanuit de aangesloten organisatie omdat persoonlijke relaties van belang zijn in het verbinden van de organsiaties.

We nemen eigenaarschap over eigen ervaringen en inzichten

Ervaringen die we tegenkomen, geleerde lessen, kennisontwikkeling en visie, de stappen die we zelf zetten in de warmtetransitie maken we met plezier deelbaar om ook anderen te inspireren en perspectief te bieden. Wij delen onze kennis open, in continue ontwikkeling en zonder terughoudendheid.

Eigenaarschap nemen over je eigen ervaringen en inzichten en deze inbrengen en deelbaar maken, is van cruciaal belang voor een zinvol leer- en ontwikkelproces met elkaar. We zullen dan ook tijd besteden aan het collectief ophalen van leermomenten uit ervaringen van de individuele deelnemende organisaties.
We gaan zorgvuldig om met wat er onderling uitgewisseld wordt en maken daar afspraken over. Eigenaarschap kan je nemen over alles wat je doorleeft en doorvoelt hebt en wat daarmee onderdeel geworden is van jouw eigen essentie, je eigen ‘weten’.

Waarde

Er moet een gezonde balans zijn tussen geven en ontvangen voor partijen die deelnemen binnen het ETW. De deelnemers in het ETW functioneren als ‘vrijwilligers’ en worden niet betaald voor de kennis en de tijd die zij inbrengen in het netwerk. Het is wel van belang om te weten waar we aan toe zijn onderling en daarom maken we concrete afspraken over de commitments.
De vereffening van de begeleiders werd de afgelopen twee jaar door Provincie Noord-Brabant verzorgd. Of en hoe dit voor de komende fase kan, is onderdeel van het gesprek.

Aarde

We hebben als uitgangspunt dat de Aarde een intelligent levend wezen is, gelijk aan onszelf. Elk element is van essentieel belang voor het grote geheel en elke handeling heeft gevolgen voor dat geheel. Wat we ook doen met de Aarde, het heeft altijd gevolg. De warmtetransitie heeft tot doel bij te dragen aan het herstellen van het verstoorde evenwicht en regenereren van de Aarde, het klimaat, de bodem, de natuur en de biodiversiteit. Dat is een maatschappelijk belang dat centraal staat voor ETW.

We...

... zijn bewust van wat een minimale en maximale groepsgrootte is zodat het nog werkbaar is, voldoende veilig, voldoende divers e.d.

... werken bewust aan het bevragen van oude denkbeelden en structuren om ruimte te maken voor nieuwe gedachten en structuren. We hebben oog voor de pijn en de angsten die daarin vrij komen.

... hechten belang aan diversiteit in de groep, eren de diversiteit aan inzichten en ervaringen hoe moeilijk dat soms ook is.

... gaan uit van en werken met dat wat er is. We doen het met onszelf en onze netwerken. We maken ons daarin niet afhankelijk van derden die niet mee willen. Wie mee wil doen, doet mee en ieder ander is welkom om later aan te haken.

Dit document is geschreven door Marcel Heskes in zijn rol als coördinator van het ETW.