Er is veel maatschappelijk vastgoed in Brabant. Van zwembaden tot buurtcentra en van culturele anbi's tot scholen en sportcentra. Zij kunnen verduurzamen maar het is ingewikkeld. Wat is er mogelijk? Hoe pak je dit aan? Met die vragen gingen we deze eerste bijeenkomst aan de slag. We trapten de bijeenkomst af met een kort filmpje van gedeputeerde Anne-Marie Spierings bij een zwembad dat niet meer aangesloten is op het aardgas. Een voorbeeld van hoe maatschappelijk vastgoed verduurzaamd kan worden.
Lusanne Bouwman, projectleider bij de provincie Noord-Brabant legde vervolgens uit waarom de provincie eigenaren van klein maatschappelijk vastgoed ondersteunt. In 2020 werd bij het Rijk bekend dat de provincies een hele belangrijke rol spelen bij het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. Tegelijkertijd werd gezien dat verduurzaming voor deze eigenaren best uitdagend is. Vooral voor eigenaren met een kleine vastgoed portefeuille en kleine gemeenten. Het ontbreekt hen vaak aan capaciteit en inhoudelijke kennis van verduurzaming waardoor het lastig is om draagvlak en de uitvoering van duurzame maatregelen te organiseren. Ook financiële middelen en kennis over financieringsmogelijkheden vormen vaak een uitdaging. Dat is waarom we met het Ontzorgingsloket eigenaren van maatschappelijk vastgoed in kleine gemeenten gaan helpen.
Het programma komt vanuit het Rijk die ook de kaders bepaalt maar de provincie Noord-Brabant geeft de invulling aan het loket en verzorgt de uitvoering. Een van die kaders is dat de organisatie een beperkt aantal panden in bezit mag hebben. Dat is omdat juist die kleine eigenaar het meest bij hulp gebaat is. Bekijk hier de volledige lijst van voorwaarden. Wie niet in aanmerking komt kan wel het Ontzorgingsloket Noord-Brabant volgen op de Energiewerkplaats. Hier wordt de kennis vanuit de trajecten gedeeld zodat ook andere eigenaren er hun voordeel mee kunnen doen.
Het Ontzorgingsloket Maatschappelijk Vastgoed in het kort
Wie zich aanmeldt voor het Ontzorgingsloket Maatschappelijk Vastgoed wordt als eerste door één van de vier coaches geholpen. De coach gaat met je in gesprek om te bepalen hoe we jou het beste kunnen helpen. Samen met jou maken we een eerste inventarisatie van de duurzame mogelijkheden. Aan het eind van dit coachingstraject ligt er een ontzorgingsplan waar jij samen met een facilitator van het Ontzorgingsloket mee verder kunt. De facilitator begeleidt je tot de uitvoering. Lees hier meer over de processtappen.
Aan de hand van 3 casussen lieten we tijdens de bijeenkomst zien dat het startpunt voor verduurzaming erg uiteen kan lopen. Zo zien we in casus 1 een school waarvoor de aanleiding een oud verwarmingssysteem was. Vervolgens is gekeken naar wat er nog meer kan, bijvoorbeeld ook op het gebied van ventilatie en isolatie voor een gezond binnenklimaat. Met als resultaat dat de school nu aardgasvrij is, meer dan 100% eigen energie opwekt en goed geventileerd wordt.
Voor de culturele locatie in casus 2 waren er diverse aanleidingen waaronder het verbeteren van het comfortniveau en het in kaart brengen van de koppelkansen met het onderhoud. Omdat de gemeente eigenaar is werd ook gekeken naar wat die doelen voor dit gebouw betekenen. Je hoeft niet direct van het aardgas af maar het is wel belangrijk om te onderzoeken of de maatregelen die je nu neemt, passen bij de toekomstplannen. Als uitkomst van het traject is er een scenario voor de toekomst uitgewerkt waarmee bij onderhoud en verbouwingen direct duurzaamheid mee genomen kan worden. Zo wordt nu het glas als eerste geïsoleerd.
Dat het gebruik van het vastgoed goed in kaart gebracht moet worden komt bij de derde casus, een sportinstelling, aan bod. Als je weet wat je nu aan energie verbruikt, kan je gericht plannen maken voor besparing. Dit gaat niet alleen over het verminderen van de energievraag met bijvoorbeeld isolatie. Door inzicht in het gebruik van de ruimtes kan je ook de verwarming en ventilatie gericht aansturen. Een gymzaal die niet wordt gebruikt hoeft ook niet verwarmd. Daarbij is het gebruik ook belangrijk voor andere keuzes zoals het materiaal, waarbij je let op herkomst materiaal, levensduur en circulariteit.
Kortom, of je nu gaat voor een gezond binnenklimaat, een onderhoudsplan of een aardgasvrije toekomst, het kan allemaal aanleiding zijn om met verduurzaming te starten.
Tijdens de bijeenkomst werden een aantal afkortingen gebruikt, we lichten hier toe waar deze voor staan:
WKO - Warmte koude opslag
COP - Coëfficiënt Of Performance (uitdrukking voor rendement warmtepompen)
SCOP - Seasonal Coëfficiënt Of Performance
ENG - Energieneutraal gebouw
BENG - Bijna energieneutraal gebouw
NOM - Nul op de meter
Relevante links
Aanmelden ontzorgingsloket
Rekentool energieverbruik
Ondersteuning voor grotere gemeenten en schoolbesturen
SUViS (Specifieke uitkering ventilatie in scholen)