Het afgelopen jaar had ik veel tijd om te genieten van zoemende hommels, bijen, er waren vogelnestjes, en als kers op de taart vloog er zomaar een zeldzame koninginnenpage, in de volksmond zwaluwstaart, mijn terras op. Ik kon mijn geluk niet op. Maar het gaat langzaam, heel langzaam.

Het is half oktober. Ik sla de krant open en ik lees dat het somber gesteld is met de biodiversiteit in Europa. Het gaat niet goed met de moerasparelmoervlinder en de donauzalm, om er maar eens twee te noemen. Door niet-duurzame landbouw en bosbouw, woningbouw en door vervuiling is de verscheidenheid aan dier- en plantensoorten tussen 2013 en 2018 weer verder afgenomen. Volgens Louise Vet - emeritus hoogleraar ecologie aan de universiteit Wageningen, voormalig directeur bevestigt 'een bedroevend beeld van het biodiversiteitsverlies in Europa, dat ons vooral duidelijk maakt dat we iets fundamenteel zullen moeten veranderen aan de huidige praktijk van landbouw'.

Afgelopen zondag zat ik naar Mondo te kijken, een van de weinige kunst -en-cultuurprogramma’s op de Nederlandse, en daar was Floris Alkemade te gast. Een verademing tussen uitzendingen over corona, corona en corona. Het ging over de kracht van de verbeelding en improvisatievermogen. Ik pakte zijn grote essay ‘De toekomst van Nederland, de kunst van richting te veranderen’ er maar weer eens bij. 

Foto: De rijksbouwmeester van de natuur

Ergens in zijn inleiding schrijft Alkemade: ‘er is veel reden voor doemscenario’s en voor pessimisme, maar optimisme en verbeeldingskracht vormen een veel sterkere motor voor verandering.’ En: ‘Verbeeldingskracht heeft het vermogen om in chaotische omstandigheden samenhang en structuur te scheppen. Een goed ontworpen beeld kan een onweerstaanbaar verlangen naar verandering oproepen.’

Met die gedachten in mijn hoofd kijk ik de documentaire van David Attenborough, a life on our planet. Ik vond hem weergaloos. Voor mij is dit hét voorbeeld van een visieverhaal, een verhaal waarin verleden, heden en toekomst met elkaar verweven zijn en worden. Een verhaal met grote worstelingen. Een verhaal waarin de energietransitie een duidelijke rol speelt. Dit is storytelling ten voeten uit. Hier wordt het verhaal van onze planeet en onze rol daarin in woord en beeld verteld. Op een manier die voor iedereen toegankelijk is. Als wij de natuur de ruimte weer geven dan komt ze terug en gaat ze ons helpen. De mens is het probleem en de oplossing. Dan is elke spin, vlinder, plant, dier vis een bouwmeester, een bouwmeester van de natuur. Een duurzaam leven is de enige optie. We moeten weer onderdeel van de natuur worden. En Attenborough biedt perspectief. Door zijn verbeelding de vrije loop te laten, geeft hij ons een inkijkje in die toekomst. De boodschap: de natuur gaat zich herstellen, met of zonder ons.

Door Udo Holtappels