Het is dezelfde Jan Terlouw die twee jaar geleden miljoenen Nederlanders aansprak met zijn ‘touwtje uit de brievenbus’. Het was een oproep tot vertrouwen in elkaar. Hij riep op om de handen ineen te slaan en samen te werken aan de toekomst van de wereld. ‘We kunnen alles’, zei hij verder, ‘we hebben alles in huis om de wereld duurzaam te maken, als we maar willen.’ Natuurlijk waren er ook tal van sceptici en cynisten die zijn boodschap ver van zich afwierpen. Dat zal altijd wel zo zijn.
In het Volkskrantinterview raakte hij weer een gevoelige snaar. Hij zei en ik citeer: ‘We moeten deze tijd aangrijpen om op een andere manier met de natuur om te gaan. Om ervoor te zorgen dat het voor de Shells en Esso’s van deze wereld niet meer rendeert om olie te winnen, en wij wel over móéten gaan naar duurzame energie.’ En iets verder … ‘De nood moet eerst zichtbaar zijn. En het punt van het klimaatprobleem is dat mensen niet weten hoe ernstig het is. Als het echt tot iedereen zou doordringen dat als de temperatuur deze eeuw twee graden stijgt, er een kans van 1 op 4 is dat die temperatuurstijging doorzet, zelfs al verbrand je geen liter olie meer, dan zal de meerderheid wel zeggen dat we dat onze kinderen niet kunnen aandoen. Maar de meesten van ons weten het niet écht. Daarom hebben we allemaal de taak te laten weten dat we het als mensheid zo niet gaan redden. Tegelijkertijd moeten we zeggen dat het mogelijk is het probleem op te lossen, zonder dat de welvaart er wezenlijk op achteruit gaat. Wel een beetje misschien, maar niet echt.’
Verplichte kost
Jan Terlouw is de man die in de herfst van zijn leven nog veel mensen weet aan te spreken. Een verbinder. Een andere verbinder is Marjan Minnesma van Urgenda. In Tegenlicht van zondag 17 mei legt ze duidelijk en vooral inspirerend uit wat de weg moet zijn richting een duurzame manier van leven. Iedereen zou de documentaire moeten zien.
Het verhaal van Terlouw is klein, vanuit zijn eigen achtertuin tussen de kalverende koeien kijkt hij naar de mens en zijn drang naar verbondenheid. Het zijn de bouwstenen van het verhaal waarnaar we op zoek zijn. Het is een boodschap, niet om de maatschappij te splijten maar om samen te bouwen aan een nieuwe wereld. Daarvoor hebben we lef nodig van de politiek.
Een andere economie
Minnesma vertelt helder en pragmatisch dat je ook geld kunt verdienen in een duurzame samenleving. Ook zij zegt dat we alle technologische kennis hebben om ons klimaatprobleem aan te pakken. Zij maakt het verhaal juist groot. Ze zegt: ‘De kansen voor snelle verduurzaming en CO2-reductie zijn enorm, als we denken aan de honderden miljarden euro’s die regeringen nu uittrekken om de pandemie te bestrijden en de economie overeind te houden. In Nederland kun je de crisisinvesteringen koppelen aan het Urgendapakket, in Europa aan de Green Deal en globaal aan het Parijs-Akkoord.’ In de documentaire legt ze haarfijn uit wat ons te doen staat.
Voor Terlouw gaat het erom ergens bij te willen horen. Dat zit in onze natuur. ‘Uiteindelijk gaat het om die sense of belonging, wat zorgt voor liefde en een enorme kracht. En dat geldt ook voor de samenleving. Dus laten we deze tijd gebruiken om dat gevoel te verstevigen. Want hoe meer mensen zich erbij voelen horen, hoe groter de kracht om er gezamenlijk iets moois van te maken.’ Ik zeg, een duurzaam driemanschap ‘for president’: Jan Terlouw, Marjan Minnesma en … een jongere misschien!
Udo Holtappels
Storytelling Change
Gedragsveranderaar
Link naar uitzending Tegenlicht met Marjan Minnesma