Virtual Smart City Labs. Een hele mond vol, maar wat is het eigenlijk?
Met Virtual Smart City Labs maken wij simulaties van de werkelijkheid, om het gebruik van energie en mobiliteit inzichtelijk te maken. We maken visuele modellen op de computer, van bijvoorbeeld een appartementencomplex of woonwijk, om alle energiestromen naast elkaar te zien en te vergelijken. Hier maken we vervolgens toekomstscenario’s mee. Zo zie je helder en overzichtelijk wat het effect is van bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen en kan je een gegronde keuze maken.

Hoe is dit concept ontstaan?
Het is ooit begonnen in Excel bestanden, om ingewikkelde vragen te beantwoorden over hoe we richting een duurzamere wereld kunnen gaan. Er zijn onwijs veel technieken en systemen en we willen maar al te graag begrijpen hoe deze werken en hoe mensen hierop reageren. Op een gegeven moment is er gewoon zo veel informatie en wordt het zo complex, dat je geen overzicht meer hebt. Door modellen toe te passen zie je ineens wél het gehele plaatje en wordt veel inzichtelijker wat echt belangrijk is en wat minder.

Voor wie is dit handig?
We kunnen een situatie exact namaken, zodat je zelf aan de knoppen kan draaien. Zo zie je heel makkelijk wat voor impact een keuze heeft op de omgeving en op het energieverbruik en hoe je aan bepaalde energiedoelstellingen kunt voldoen. Dit is heel nuttig voor overheden, gemeenten en beleidsmakers, maar ook voor burgers, bedrijven en projectontwikkelaars om sneller in te schatten of je ergens in zal investeren.

Wat is jullie relatie met Brabant geeft Energie?
In opdracht van Brabant geeft Energie hebben we een Virtual Lab ontwikkeld voor het Smart District in Brainport, om deze nieuwe wijk slimmer te maken en op jaarbasis meer energie op te wekken dan te verbruiken. We hebben dit model gepresenteerd aan een groep toekomstige bewoners. Zij konden met het model spelen om te ondervinden wat voor duurzaam energiesysteem zij willen in de wijk. Zo werd hen meteen inzichtelijk wat het effect van zonnepanelen, warmtepompen of een warmtenet is. Maar ook hoe deze bijvoorbeeld aansluiten op opslagmogelijkheden en slimme laadtechnieken voor elektrische auto’s. Uiteindelijk hopen we de hele wijk in te richten met ons model.

Ook hebben we tijdens het Energiemakers Netwerk, het netwerk evenement van Brabant geeft Energie, ons model getest tijdens interactieve sessies met verschillende beleidsmakers en initiatiefnemers. Hier ervaarden mensen in levenden lijve het nut van zo’n simulatie. Iedereen kwam met totaal verschillende standpunten en wilde deze verdedigen, maar zag tegelijkertijd ook meteen in waarom het standpunt van de ander een gedegen keuze is. Je snapt elkaar en elkaars positie beter.

Wat zou jullie ideale toekomstbeeld zijn, na jaren ervaring met deze simulaties?
Electrify everything. In de ideale wereld worden mobiliteit, warmte en industrieën zo veel mogelijk elektrisch. Energie wordt voornamelijk opgewekt vanuit zonnepanelen en windmolens op zee. De grootste uitdaging zal in de toekomst het overbruggen van de seizoenen worden: hoe gaan we om met periodes met minder zon? Dit zal om een interconnectie met Europa en Noord-Afrika vragen en bijvoorbeeld chemische opslag in waterstof.

Wat zijn jullie belangrijkste learnings vanuit dit project?
Auke: Wat mij opviel is dat de wetenschap traditioneel druk is met het steeds exacter modelleren van het systeem, terwijl je in de praktijk veel meer bereikt met hoe het eruit ziet en hoe je het presenteert. Het is belangrijker om de grote lijnen duidelijk en pakkend neer te zetten dan tot 3 cijfers achter de komma een toekomstscenario door te rekenen dat nooit uit gaat komen. Mensen worden niet warm van enkel cijfers en grafieken zien. Zodra het beweegt en er goed uit ziet, wordt de interesse van de mensen gewekt. Een interactief model maakt complexe strategieën heel toegankelijk en begrijpelijk. Zo bereik je meer interesse en begrip voor de energietransitie, hopelijk leidend tot een constructiever debat over hoe we nu snel actie gaan ondernemen.

Naud: Je kan nooit echt in de toekomst kijken, maar wat je wel kan is interacties testen ten opzichte van elkaar. Hierdoor kun je hele goede voorspellingen doen en aannames maken. Er zijn zo veel verhalen over nieuwe technieken en dergelijke, die eigenlijk alleen maar meer vraagtekens geven rondom de vraag: zijn we goed bezig? Nu we deze modellen hebben, weten we dat we goed bezig zijn en geloof je dat het ook echt mogelijk is om Nederland duurzaam te krijgen.

Meer weten over Virtual Smart City Lab? Neem dan een kijkje op zenmo.com en bekijk de video’s!