Wat bespreken deze bedrijven met elkaar en hoe helpen ze elkaar om energiezuiniger te worden? Bierbrouwer Heineken en aardappelverwerker Lamb Weston / Meijer geven een kijkje achter de schermen van de BEL-groep.
Heineken over de BEL-groep: “Samen oplossingen vinden”
De industrie is verantwoordelijk voor ruim 40% van het totale energieverbruik in Nederland. De provincie Noord-Brabant zoekt samen met lokale energie-intensieve bedrijven naar oplossingen om een bijdrage te leveren aan de energietransitie. De Brabantse Energy Leaders is een diverse club: van levensmiddelenfabrikanten en vrachtwagenbouwers tot een tapijtbedrijf en bierbrouwers. Ongeveer veertig bedrijven zijn inmiddels aangesloten. Een deelnemer van het eerste uur is Martin van Nuus, projectmanager duurzaamheid bij Heineken ‘s-Hertogenbosch. Internationaal heeft Heineken grote ambities voor het reduceren van energie- en watergebruik op het gebied van bierproductie, verpakkingsmateriaal, transport en koeling. Van Nuus werkt aan het verkleinen van de CO2-uitstoot van de bierbrouwerij: zo’n 11% van de totale CO2-voetafdruk van Heineken. Hij zet daarbij in op besparen, hergebruiken en het gebruik van duurzame energiebronnen. Deelname aan de BEL-groep helpt hem om oplossingen te vinden voor praktische, financiële en juridische zaken.
Informele momenten zijn belangrijk
De bijeenkomsten van de BEL-groep vinden plaats bij de bedrijven van de verschillende leden. Het is volgens Van Nuus heel nuttig om bij andere ondernemingen rond te kijken.
“We lopen vaak tegen hetzelfde soort praktische problemen aan”, vertelt hij. “Hoe ga je bijvoorbeeld om met isolatiemateriaal dat bij onderhoudswerkzaamheden verwijderd wordt en dan weer teruggeplaatst moet worden? Tijdens de koffie en de rondleiding spreek je collega’s over dingen die je herkent en die je samen kunt oplossen”. Nu de bijeenkomsten vanwege de coronacrisis online plaatsvinden, merkt hij hoe belangrijk die informele momenten zijn voor de uitwisseling van kennis en ervaring.
Hoe krijg je goede ideeën voor elkaar?
Voor het verduurzamen van je bedrijf, zijn financiële afwegingen heel belangrijk. Van Nuus: “Hoe krijg je zo’n verbeterproject economisch voor elkaar? Ik zie op veel plekken dat we energie kunnen hergebruiken, maar de pijpleiding die we daarvoor nodig hebben is duur. Energie is momenteel goedkoop, dus de terugverdientijd van investeringen is lang. Daarover spreken we met elkaar. Hoe krijg je goede ideeën toch voor elkaar, bijvoorbeeld met subsidies?”
Juridische obstakels
Het gebruik van duurzame bronnen is ook onderwerp van gesprek bij de Brabantse Energy Leaders. Volgens Van Nuus kunnen grote bedrijven niet voldoende energie opwekken met zonnepanelen op eigen dak. Het is daarom zinvol om samen te werken met bedrijven in de buurt en samen te zoeken naar andere bronnen van duurzame energie die je in harmonie met je omgeving kunt inzetten. Daarnaast hebben veel bedrijven te maken met juridische haken en ogen bij het inzetten van innovatieve technieken om energiezuiniger te worden. Zo werkt Heineken samen met Waterschap Aa en Maas om biogas te maken uit afvalwater en resten van het bierbrouwen. Het is voor een waterschap niet vanzelfsprekend om energieleverancier te zijn. “Maar lever je afval of een grondstof aan elkaar?” vraagt Van Nuus zich af. “Daar moesten oplossingen voor gevonden worden”.
Lamb Weston / Meijer wil in tien jaar 25% CO2 reduceren
Een van de andere Energy Leaders is Lamb Weston / Meijer, een internationaal aardappelverwerkingsbedrijf met een fabriek in Bergen op Zoom. Rinze de Vries is milieu- en energiemanager voor de zeven fabrieken van het bedrijf en enthousiast lid van de BEL-groep. “Je hebt soms geen weet van de processen die plaatsvinden in bedrijven. Bij de bijeenkomsten van de Brabantse Energy Leaders doe je veel ideeën op, dat is het mooie van deze groep”. Lamb Weston / Meijer maakt jaarlijks circa 900.000 ton aardappelproducten, van frites tot gedroogde aardappelvlokken voor onder andere puree en aardappelsnacks.
In de komende tien jaar wil het bedrijf de CO2-emissies reduceren met 25% per ton eindproduct ten opzichte van 2020. Met energiebesparing en de inkoop van groene stroom hebben ze al een groot deel van de ambities gehaald. De komende drie jaar ligt de focus op verdere energiebesparing en nog meer hergebruik van restwarmte. De Vries: “Daarna zetten we een transitiestap naar meer hernieuwbare energiebronnen. Het is goed om eerst je energieverbruik tot een minimum te beperken. We winnen op deze manier tijd om de ontwikkeling van nieuwe technieken te volgen, zoals ultradiepe geothermie. Over drie jaar kunnen we daarover een betere beslissing nemen”.
BEL-groep belangrijk voor Lamb Weston / Meijer
Deelname aan de BEL-groep betekent veel voor De Vries. “We zitten er al vanaf het begin bij. Drie keer per jaar komen de leden bij elkaar, elke keer bij een ander bedrijf. Wij hebben een presentatie gegeven over ons ISO 50001 gecertificeerd energiemanagementsysteem. We hebben de leden ontvangen op onze fabriek en uitgelegd hoe we dit systeem hebben opgezet. Dat is mooi om te doen”. De Vries legt uit dat deelnemers kennis, gegevens en ervaringen delen. “Het is een wisselwerking. Wij kijken bijvoorbeeld nu naar warmtepompen om laagwaardige restwarmte op te waarderen voor hergebruik in ons eigen proces. Een aantal deelnemers heeft hier al ervaring mee. Wij vragen dan informatie bij hen op. Wij hebben veel ervaring met hergebruik van restwarmte, die kennis kunnen wij weer delen”.
Door de coronarestricties zijn de Brabantse Energy Leaders gedwongen om online bedrijfspresentaties te doen, maar volgens De Vries is de deelname daardoor juist enorm gestegen. “Via internet gaat het ook prima”. Helaas zijn de energieprijzen door de coronacrisis behoorlijk gedaald. Daardoor is het kostbaarder geworden om meer CO2te reduceren. “Dat botst met de doelstelling voor een financieel gezond bedrijf,” zegt De Vries. “De terugverdientijd van investeringen is langer. Maar gelukkig zijn er landelijke subsidieregelingen om maatregelen voor de warmtetransitie door te voeren”.
Duurzaamheid van management tot werkvloer
Bij de aardappelverwerker is verduurzaming niet alleen de taak van de milieu- en energiemanager. “Ons duurzaamheidsteam wordt vertegenwoordigd door alle geledingen van het bedrijf. Bij iedere fabriek is een team die het energie- en waterverbruik evalueert en verbeteringen doorvoert. De volgende stap is om duurzaamheid tot op ‘operator’-niveau te laten doordringen. Dan kan aan het einde van de werkdag iedereen zien hoeveel energie er verbruikt is en hoe het beter kan.
“Wacht niet te lang”
Andere bedrijven adviseert De Vries om niet langer te wachten met het doorvoeren van maatregelen voor de energietransitie. “De energie- en CO2-prijzen zullen alleen maar stijgen. Als je financieel wil overleven, dan is dit noodzaak. En denk ook aan je nageslacht: we willen de wereld duurzaam doorgeven”.
Door Marjolein Bezemer
Meer info over de BEL-groep