Sinds 2016 heeft de provincie Noord-Brabant elke twee jaar een onderzoek laten doen naar de houding en het gedrag van Brabanders ten aanzien van de energietransitie. In het nieuwe Uitvoeringsprogramma Energie (2021-2023) worden draagvlak en draagkracht genoemd als belangrijke onderdelen van de transitie: iedereen die wil, moet mee kunnen doen.
Ruime meerderheid wil zon- en windenergie
Brabanders vinden het belangrijk dat energie beschikbaar en betaalbaar is en dat het geen schade veroorzaakt aan natuur, milieu en klimaat. Een ruime meerderheid, 71% van de inwoners, vindt het een goed idee om in te zetten op duurzame energie. Bijna evenveel mensen wil daar geen overlast van hebben en 67% wil dat er zo weinig mogelijk verandering aan het landschap ontstaat bij de ontwikkeling van die nieuwe energie. In de rapporten van 2016, 2018 en 2020 kiezen inwoners van Brabant veelal voor zon (78% in 2020) en wind (67% in 2020) als belangrijkste energiebronnen.
Wat doen Brabanders aan energieopwekking en -besparing?
Steeds meer inwoners zien de voordelen van het opwekken van eigen energie met zonnepanelen. Waar in 2016 12% van de ondervraagden zonnepanelen hadden, steeg dat in 2020 naar 27%. Maar liefst 33% van de ondervraagden is bereid in de toekomst zonnepanelen te plaatsen. Een zelfde percentage is bereid om samen met buurtbewoners duurzame energie op te wekken of huizen te isoleren. Toch staat niet iedereen te springen om dat op wijkniveau te organiseren. Slechts 6% wil daarvoor de kartrekker zijn.
Energie besparen is minstens zo belangrijk. Je eigen huis isoleren blijkt gangbaar voor veel inwoners. Iets meer dan de helft van de mensen heeft vloer-, dak- of spouwmuurisolatie aangebracht. Zo’n 18% van de mensen die nog niets geïsoleerd heeft, is dat bereid alsnog te doen.
Bereidheid om te investeren in eigen woning
In alle rapporten vanaf 2016 heeft een stabiel aantal Brabanders geld besteed aan duurzaamheidsmaatregelen. Iets minder dan de helft heeft vijfduizend euro of minder uitgegeven. 21% heeft meer dan vijfduizend euro uitgegeven en een ander deel (32%) weet niet meer hoeveel ze geïnvesteerd heeft.
De bereidheid om in de toekomst te investeren is minder groot. De grootste groep van 27% wil best tot duizend euro uitgeven aan een duurzame woning. 11% heeft daar tussen de vijf- en tienduizend euro voor over. Twee derde van de mensen wil hun investering binnen tien jaar terugverdienen. Iets minder dan de helft wil eigen geld gebruiken voor het verduurzamen van de woning.
Verschillen tussen bevolkingsgroepen
De bereidheid om te investeren in energiebesparende maatregelen en energieopwekking hangt volgens de resultaten van de onderzoeken af van een aantal factoren. Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat hoogopgeleiden en eigenaren van koopwoningen eerder bereid zijn om te investeren dan laagopgeleiden en huurders. Zo is 56% van de laagopgeleiden niet bereid om zelf een bijdrage te leveren, tegenover 34% van de hoogopgeleide inwoners. Daarnaast geeft 36% van de ondervraagden aan weinig te weten over de energietransitie en wil zo’n 40% graag meer leren over dit onderwerp.
Meer dan de helft van de mensen met een lage opleiding (57%) wil of kan geen eigen geld investeren in duurzame energie of energiebesparing. Bij de groep hoogopgeleiden is dat maar 19%. Het rapport van 2020 concludeert (mede gebaseerd op andere cijfers) dat bijna de helft van de Brabantse inwoners niet kan of wil meedoen aan de energietransitie.
Energie voor Iedereen
De provincie Noord-Brabant wil ook deze groep mensen betrekken bij de energietransitie. Het project Energie voor Iedereen onderzoekt welke mogelijkheden er zijn om huishoudens met een smalle beurs deel te laten nemen aan het verduurzamen van woningen. In Breda, Bernheze, Tilburg en ’s-Hertogenbosch lopen pilots om samenwerking en kennisdeling onder deze doelgroep te verbeteren. Binnenkort publiceert de provincie Noord-Brabant een digitaal magazine met de resultaten van de pilots. Houd de Energiewerkplaats Brabant in het vizier voor het laatste nieuws.
De drie onderzoeken naar de houding en het gedrag van Brabanders ten aanzien van de energietransitie zijn hier in te zien.
Tekst: Marjolein Bezemer