Een nieuwe slogan

Leo sprak op 9 mei tijdens een bijeenkomst waar onder andere vier Brabantse RES-regio’s aanschoven om te spreken over energiebesparing in provincie Noord-Brabant. Een steeds belangrijker wordend thema onderdeel in het takenpakket van de ODBN zegt Leo: ‘We hebben sinds kort “duurzaam” aan onze missie toegevoegd. Dat laat zien dat ons takenpakket zich breder aan het ontwikkelen is dan alleen schoner en veiliger’ .’ De missie luidt nu:  “Omgevingsdienst Brabant Noord: voor een schone, duurzame én veilige leefomgeving.”

 

Een informatieplicht voor alleen de grote energieverbruikers

Voor bedrijven die midden- of grootverbruiker van energie zijn geldt een energiebesparingsplicht. Dat betekent dat zij verplicht zijn energiebesparende maatregelen te treffen die zich binnen 5 jaar terugverdienen. Deze bedrijven hebben ook een informatieplicht. Dat betekent dat zij elke 4 jaar moeten rapporteren hoeveel energie ze verbruiken en welke besparende maatregelen zij wel of niet hebben getroffen.

 

Dashboard

Bedrijven die hun energieverbruik opgeven worden ook gevraagd of ze aan de gevraagde energiemaatregelen voldoen. De Brabantse Omgevingsdiensten zetten deze gegevens in een gezamenlijk ontwikkeld dashboard. ‘Zo hebben we een overzicht hoeveel energie Brabantse bedrijven verbruiken en bij welke bedrijven de grootste prioriteit ligt voor toezicht.’

Zo ziet het dashboard eruit:

In dit overzicht zijn de actuele cijfers van het dashboard op een rij

• 2446 bedrijven in Noordoost Brabant hebben hun energieverbruik en maatregelen gerapporteerd;
• 1494 bedrijven in Noordoost Brabant geven aan nog niet te voldoen aan de energiemaatregelen;
• 625 hebben andere maatregelen getroffen dan de zogenoemde ‘Erkende maatregelen’
• 302 geven zelf aan te voldoen aan de verplichtingen

 

Naleving is nog niet geheel naar wens

2446 bedrijven hebben zich gemeld. Uit de cijfers blijkt dus dat veel bedrijven nog niet voldoen aan de verplichtingen. Energie is geen core business voor veel bedrijven en energiekosten zijn slechts een klein deel van de omzet. Dat maakt dat energie niet altijd ‘top of mind’ is en het gewoon onvoldoende aandacht krijgt. Bovendien heb je bij sommige gebouwen te maken met de zogenoemde “split-incentive”. Dat wil zeggen dat degene die profiteert van de energiebesparing niet degene is die in het gebouw investeert. Denk bijvoorbeeld aan een verhuursituatie’.

 

Toch merkt ODBN dat bedrijven de controlebezoeken op energiebesparing waarderen

‘Controle heeft wellicht een negatieve connotatie terwijl we eigenlijk bedrijven helpen om geld te besparen. In 2022 doen we in opdracht 181 energiebodcontroles bij vijf gemeenten. Veel meer dan het jaar daarvoor. En we verwachten dat dit alleen maar toeneemt omdat er nog veel wetgeving bijkomt.’ Wat het resultaat is van de bezoeken? ‘Tot nu toe merk je dat de bedrijven die we bezoeken weinig weerstand hebben. Ze begrijpen het belang en gebruiken het controlemoment om hun verbruik op orde te brengen. Ze gaan daarin ook regelmatig verder dan alleen het wettelijk minimum. Dat proberen we ook te stimuleren door in de controle aan te geven welke maatregelen nog meer mogelijk zijn’ Leo haalt het volgende voorbeeld aan:

 

De urgentie voor energietoezicht neemt toe

In opdracht van gemeenten en provincie gaat de ODBN het aantal controles op energiebesparing vergroten. . De energiebesparingsplicht staat al zo’n 30 jaar in de wet, maar pas de laatste jaren komt er serieuze aandacht voor. Binnen het reguliere milieutoezicht raakte energie snel ondergesneeuwd. Dat komt doordat we bedrijven selecteren voor toezicht op basis van milieurisico’s en lokale prioriteiten. Het lokale risico van een hoog energieverbruik is beperkt. Niemand belt ons met klachten over het energieverbruik van een buurman en er vallen nooit geen doden en gewonden.  De laatste jaren verandert dat beeld: klimaatverandering is stevig op de agenda gekomen en de situatie met de aardbevingen in Groningen en de oorlog in Oekraïne versterkt de noodzaak van energiebesparing alleen nog maar. Dat vertaalt zich naar een steeds grotere prioriteit voor energietoezicht.

 

ODBN kan 20% bijdragen aan RES-doelstellingen

Want binnen alle mogelijkheden voor energiebesparing is energietoezicht zeer effectief.  Voor deze stelling pakt Leo de zakjapanner erbij. En maakt een complex rekensommetje eenvoudig.

 

Wat leren RES-regio’s van deze aanpak?

‘Interessante aanpak,’ reageert één adviseur van een RES-regio op Leo’s presentatie. ‘We hebben hier vanuit de RES nog niets concreets mee gedaan. Omdat energiebesparing bij bedrijven deels buiten de scope van de  RES valt. Maar het is wel goed om hier meer aandacht voor te hebben. Ook om  meer te denken in doelen en ambities in plaats van te sturen op een budget zoals nog vaak in de opdracht aan Omgevingsdiensten gebeurt.