Op donderdag 6 juli, 14.00 - 16.30 uur geeft Nicolaas Veltman een masterclass over de gezamenlijke aanpak van gemeenten en corporaties en de ervaringen daarmee in Breda en Tilburg. Meer informatie daarover vind je onderaan dit interview.

Hoe is dit initiatief ontstaan?

“Woningcorporaties zijn volop aan de slag met het verduurzamen van hun sociale huurwoningen. In wijken waar een woningcorporatie veel bezit heeft, worden alle woningen in één keer aangepakt. Maar soms staan tussen die huurwoningen ook voormalige corporatiewoningen die in de afgelopen decennia zijn verkocht aan – vaak startende –

particulieren: zogeheten gespikkeld bezit. Die huizen zijn meestal van mensen met een bescheiden inkomen, die zelf niet altijd de middelen hebben voor een grote verbouwing. Het is belangrijk dat ze daar hulp bij krijgen, want de woningcorporatie komt maar één keer voorbij, de energieprijzen stijgen en woningen die niet duurzaam gerenoveerd worden dalen gestaag in waarde. Daarmee dreigen dit soort woningen de lelijke eendjes te worden in sociaalmaatschappelijk kwetsbare wijken.” 

Hoe pakken jullie dat aan?

“Om dit vraagstuk aan te pakken, is het noodzakelijk dat gemeenten en woningcorporaties nauw samenwerken. In die samenwerking heeft ieder zijn eigen rol: de woningcorporatie is de ‘startmotor’ die de verduurzamingsmaatregelen voor huurwoningen plant, ontwerpt en organiseert. Ook wordt bepaald met welke maatregelen particuliere woningeigenaren kunnen meedoen. De gemeente is de ‘regisseur’ die verbindt, en eigenaren benadert en informeert. Met hulp van de SP3-bijdrageregeling geven we in Breda zo’n gezamenlijke aanpak vorm. Daarin nemen we ook de lessen van de gemeente Tilburg mee, waar eerder een soortgelijk aanpak is gestart.”

Hoe ver zijn jullie nu?

“We hebben een bestuurlijke notitie opgesteld, waarin alle betrokken partijen nut en noodzaak van een gezamenlijke aanpak onderschrijven. Inmiddels zijn we met woningcorporaties Laurentius, Alwel en WonenBreburg drie pilotprojecten gestart waarin we deze gezamenlijke aanpak in de praktijk beproeven. Alle hindernissen die we in die projecten tegenkomen, en de – vaak creatieve – oplossingen die we daarvoor bedenken, leggen we vast en delen we onderling. Met als doel: een meerjarige samenwerking tussen de gemeente en corporaties.”

Welke vraagstukken kom je zoal tegen?

“Hoe organiseer je financiering voor de meest kwetsbare bewoners? Je moet daar heel zorgvuldig mee zijn, zeker als je als overheid mensen stimuleert om een investering te doen. Hoe ga je om met het betalingsrisico van de betrokken aannemer? Een veelheid aan particuliere opdrachtgevers brengt namelijk een ander risico met zich mee dan één corporatie als opdrachtgever. Kunnen we ook voor particuliere woningeigenaren een collectieve omgevingsvergunningaanvraag organiseren? En hoe werkt dat dan, als je vooraf niet weet welke eigenaren uiteindelijk meedoen? Om te kunnen opschalen, is het belangrijk dat we alle inzichten die we opdoen vastleggen en vertalen naar beleid en bestuur van de betrokken partijen.”

Hoe zorgen jullie dat andere gemeenten hier straks ook mee aan de slag kunnen?

“We organiseren onder meer de masterclass in juli, zodat onze kennis ook bij andere Brabantse gemeenten terechtkomt. In de masterclass word je als gemeenteambtenaar meegenomen in de noodzaak én de kansen van deze aanpak, krijg je inzicht in de rol van gemeenten, woningcorporaties en hun aannemers, en word je geïnspireerd door voorbeelden uit de praktijk. Wat mij betreft is dit ook een startpunt voor structurele samenwerking op Brabanste schaal; ik zou het heel mooi vinden als we in onze provincie een community of practice opzetten, waarin gemeenten, wonincorporaties en corporatieaannemers van elkaar leren. Op die manier kan de onderlinge samenwerking vorm krijgen in een meerjarige programmatische aanpak. Dan kunnen we echt stappen zetten; de energietransitie staat de komende jaren in het teken van meters maken."

Meer weten?

Lees meer over dit initiatief in het Brabantse magazine Energie voor Iedereen. Verder vind je onderaan dit artikel, onder 'toegevoegde bestanden':

• SP3-Pitch Verduurzamen Gespikkeld Bezit
• Bestuurlijke notitie verduurzamen gespikkeld bezit Breda
• Tilburgse proceshandreiking gespikkeld bezit PON|Telos
• Twee artikelen over de Tilburgse pilotaanpak