Jongeren in Nepal hebben deze week voor het eerst de besneeuwde toppen van de Himalaya gezien.
De dag dat Nederland voor een groot deel op slot ging was het prachtig lenteweer. De bloesem kleurde de wereld, de straten waren onwerkelijk leeg, de zon legde een fraaie schittering over het water in ons mooie Brabantse landschap. Ik weet dat ik dat verband niet zomaar kan leggen, maar toch flitste door mijn hoofd: de natuur neemt even het heft in handen. Ze vond het even genoeg! Is dit opportunistisch? Een romantisch idee? Wishfull thinking? En wat dan nog!
Ik zeg het stelliger. De bosbranden in Australië waren niet genoeg, de smeltende gletsjers in IJsland niet, de sprinkhanen in Kenia niet, de processierupsen in onze bossen niet, Sars niet, Ebola niet, de gekkekoeienziekte niet, de varkenspest niet, de vogelgriep niet, overstromingen niet, extreme hitte niet, droogterecords niet, om ons te vertellen: jongens een meisjes, mag het allemaal wat minder, anders gooi ik de knip derop.
Op 1 januari heb ik goede voornemens gemaakt. Ik kijk nu terug en zie dat ik twee weken een serieuze poging heb ondernomen, maar na een paar weken verslapte de wil al. Zo gaat het vaak met gedragsverandering. Je wil iets, maar er zijn zoveel belemmeringen om het daadwerkelijk te gaan doen en vooral te blijven doen.
Datzelfde geldt voor duurzame maatregelen nemen in je huis, de stad, de provincie of het land. Je weet dat die oude ketel vervangen moet worden, maar ja, hij doet het nog. We weten best dat we van het gas af moeten, dat we geen diesels moeten rijden, minder vlees moeten eten, minder moeten vliegen, korter moeten douchen, met andere woorden, dat we duurzamer moeten leven, dat we op moeten houden met roofbouw plegen op ons en op de aarde.
Het Coronavirus heeft zelfs het gedrag van ons, eigenwijze Nederlanders, veranderd. Normaal laten we ons door niemand de wet voorschrijven. Nu opeens wel, van de ene op de andere dag zijn we intrinsiek gemotiveerd. We houden 1,5 meter afstand, en sterker nog, we spreken anderen erop aan als ze het niet doen. Er is solidariteit.
Waarom? We zijn aangesproken op belangrijke menselijke waarden. En wat mooi is om te zien: er staan mensen op die lang roependen in de woestijn waren, hun stem is helder en hoorbaar. Dit is een moment van bezinning. Welke waarden zijn er werkelijk belangrijk? Ik lees in Trouw dat de meerderheid van de Nederlanders de pandemie ziet als een mogelijkheid om vol in te zetten op een duurzame economie. Vasthouden dat moment! En- een groep van 170 Nederlandse wetenschappers heeft een manifest ondertekend. De kiem van verandering is gelegd. In het manifest staat:
De academici zouden het een blunder vinden als de wereld niet groener uit de coronacrisis komt. Dat zou het risico op nieuwe milieu- en gezondheidsrampen in stand houden. De wetenschappers waarschuwen: zonder serieuze aanpassingen keert milieu- en klimaatschade op de oude voet terug. De opzienbarende milieuwinst, schonere lucht en lagere CO2-uitstoot, vanwege de coronacrisis zal “tijdelijk en marginaal” blijken, wanneer er geen politieke en economische veranderingen komen, en de maatschappij in oude patronen vervalt.
Er rest maar een vraag: gaan we dit samen doen of gaan we dit niet samen doen?
Udo Holtappels
Gedragsveranderaar
Chief Officer Storytelling Change