Weet je wat ik nou mooi had gevonden? Dat de avondklok over precies vier weken om 20.55 was ingegaan en die eerste nacht geduurd had tot 04.40. Vervolgens in het weekend opgeschaald was tot 21.13 en geduurd had tot 4.57 na inmenging van de nationale sterrenwacht. Voor het eerste compromis hadden alle inspraakorganen, commissies, belangengroeperingen, partijmastodonten en woordvoerders, 1^e en 2^e kamerleden, talkshowtijgers, OMT-leden, lobbyisten, hondenuitlaatservices, vakbonden, werkgeversverenigingen, MKB, burgerwachten, buurtwhatsappgroepbeheerders, krantenbezorgers, talkshowgastentaxivervoersbedrijven, allemaal hun zegje kunnen doen, hun achterbannen kunnen bevragen. Ja, daar kunnen we ons in vinden. We hadden dan net nog een kleine curve van de vierde golf kunnen aftoppen, i.p.v. 6000 besmettingen, 5850. Het proces is belangrijker dan de uitkomst … Het poldermodel en crises, het is een moeizaam relationeel proces. Hoe gaan we ons poldergedrag veranderen?

Ik hoor gedragswetenschappers overal in talkshows meedoen met al dat praatgeweld van voor-, midden- en tegenstanders. Eindelijk zou ik willen zeggen. In het online magazine van NPRES is een podcast te vinden van Reint-Jan Renes, als gedragskundige lid van het OMT, maar eigenlijk lector duurzame energie. Voor hen is de coronacrisis een wetenschappelijke speeltuin. Wat doen de maatregelen? Hoe reageren mensen erop? Wat gebeurt er onbewust, waar zit de weerstand? Er komt een uitgekiend advies en vervolgens wordt dat doodgepolderd door Den Haag tot er eigenlijk niets meer van over is. Wanneer gaan we de polder loslaten? Of zijn we bang dat we overstromen? Het water staat ons tot de lippen.

In die interessante podcast geeft Renes aan dat we voor onze aanpak van het klimaat gebruik kunnen maken van inzichten uit de coronacrisis. De eerste maatregelen van een jaar geleden hebben gewerkt, gewoon een set basisregels, handen wassen, afstand houden. De mensen hebben behoefte aan duidelijkheid, ze moeten geholpen worden bij bepaalde zaken, duurzaam handelen moet een gewoonte worden. Renes pleit voor een aantal basisregels voor duurzaam gedrag. Ik zou daar aan toe willen voegen: dan ook een paar basisregels voor de overheid zelf. Vertrouwen komt met de wind en verdwijnt als sneeuw voor de zon. Eigenlijk zou er nu al een KMT, Klimaat Management Team, een adviesraad van een gemêleerd gezelschap wijze mannen die de overheid adviseert over een probleem dat iedereen ziet aankomen, maar waarvan we nog nauwelijks echt schade ondervinden.

Ik heb wel een paar ideeën. Reint-Jan Renes moet er in natuurlijk, maar in ieder geval Jan Terlouw. In hem is een aantal uiteenlopende perspectieven verenigd. Hij is wetenschapper, dus hij praat vanuit kennis, hij gebruikt de verbeelding als schrijver en hij is politicus, dus hij snapt dat je soms een windmolen moet inruilen voor een zonnepaneel. Hij is bijna negentig, het polderen voorbij en zijn geest is zo fris dat hij het merendeel van de Tweede Kamer de ‘boks opdoet’. Zijn ‘touwtje’ is al weer 5 jaar geleden. Toen had hij het al over vertrouwen…

Afgelopen zaterdag bij Matthijs inspireerde hij opnieuw. Met lichtjes in zijn ogen. Zijn raad: vertrouw op de vernieuwende kracht van jongeren. Maar terug naar de basisregels. Wat zouden die moeten zijn? Tja! Daar zullen we wel uit zijn als de golven ons land en al zijn polders overspoelen, Brabant en Limburg een strand hebben, alle windmolens in Noordoost-Brabant in zee staan, terwijl ze toch echt op land geplaatst zijn. Ik schat dat we misschien in 2030, bij de RES 6.0, daar misschien wel uit zijn. Ook met Jan staat er een interview in het magazine. Hier past een woord: RESpect!